HOOGEVEEN – In de prachtige raadszaal van de gemeente Hoogeveen was donderdagmiddag 2 februari de aftrap van het project Samen Aan Zet van het Alfa-college en het maatschappelijk damproject Fitter Brein. Eerstejaars mbo-studenten Welzijn kregen informatie en tips over het project, fristen hun damkennis op en schreven zich in voor een van de damontmoetingen met ouderen, komend voorjaar in Hoogeveen of De Wolden.
Voor de meeste studenten was het de eerste keer dat ze in de raadszaal waren. Een prima plek voor de start van het project ‘Samen Aan Zet’, waarin het damspel een maatschappelijke toepassing krijgt. De openingszet werd namens het Alfa-college gedaan door Janneke van ’t Hooge en Okko Korvemaker, die de studenten voorhielden, dat jong en oud gebaat zijn bij een fit brein en dat het damspel daarbij in ieders toekomstige werk een nuttig hulpmiddel is.
De presentatie was in de vertrouwde handen van onderwijskundige en Fitter Brein promotor Bert Dollekamp. Hij begon met een foto van twee ‘grootmeesters’ van een fit brein, die beiden een actieve en gezonde leefstijl hadden en tot op hoge leeftijd hun brein uitdaagden met een potje dammen. ,,Rieks Rolink uit Veenoord werd 100 en Egbertje Leutscher uit Havelte was met 112 jaar zelfs even de oudste inwoner van Nederland. Moet je kijken wat een energie. De concentratie en spelvreugde spat van de foto af!”
Binnen vijf minuten was met behulp van een groot demonstratiebord ook het ‘damgeheugen’ van de zaal opgefrist. Daar had Dollekamp maar twee schijven voor nodig. ,,Welke zet speel jij het liefst?” Dat ging de studenten goed af. De meesten wisten niet alleen hoe je moet schuiven en slaan, maar vonden ook het winnende plan. Docent Janneke was een van de weinigen die een andere kant op schoof. Maar ze had wel degelijk een plan voor ogen: ,,Ik ga een dam halen!”
Volgens Dollekamp is daar een nuttige tip voor spelleiders in verborgen. ,,Élke zet is interessant want wordt met een reden gespeeld. Dát moet je stimuleren. Als jij een heel klein beetje kunt dammen en dat kunnen jullie, kun je het dus ook organiseren en begeleiden.”
Neuropsycholoog Erik Scherder is een warm pleitbezorger van het damspel. In een videoboodschap benadrukte de professor nog eens, dat ongeacht gender, leeftijd of gezondheid bijna iedereen kan dammen of het snel leren. En het stimuleert dus niet alleen de sociale binding, maar ook de mentale fitheid. Een gezond brein heeft immers uitdaging nodig.
Ook voor mensen met een beginnende dementie heeft een potje dammen meerwaarde, vond RUG studente Thirza Teijgeler in haar afstudeerstage. Uit onderzoek blijkt dat ouderen om hun brein fit te houden, het liefst samen zingen of spelletjes doen. Van belang daarbij zijn wel diversiteit in het aanbod, een veilige omgeving en persoonlijk maatwerk met een positieve insteek: wat kunnen mensen nog wél. Ook een activiteit als dammen, dat ouderen nog van vroeger kennen, kan dan waardevol zijn. Bijvoorbeeld ook om met je kleinkinderen te spelen.
Diverse partners van het Alfa-college en Fitter Brein uit Hoogeveen en De Wolden, die de studenten een stageplek bieden, waren present. Ze hebben al goede ervaringen met Fitter Brein. Zoals Jelinke Jonker van de Stichting Welzijnswerk. ,,Heel leuk dat de studenten dit nu ook meekrijgen. Het dammen voegt echt iets toe. Mensen spelen een spelletje of kijken toe en maken een praatje. En het team van Fitter Brein helpt met materiaal en handige tips.”
Zoals Nicole de Vries (19) en Charell Schuller (15) van de damclub Hoogeveen, die hun hobby als middel gebruiken om maatschappelijk actief te zijn. Ze vertelden hun leeftijdsgenoten hoe leuk dammen is en wat het voor mensen kan betekenen. “Het valt me altijd weer op hoe dankbaar ouderen zijn als je met ze damt en positieve aandacht geeft”, zegt studente psychologie Nicole en Charell beaamt dat. ,,Mooi om te zien dat een activiteit als dammen mensen blij kan maken. Het geeft veel voldoening om ze te helpen. Ik wil na mijn vmbo net als jullie zelf ook een opleiding maatschappelijke zorg volgen.”
En natuurlijk werd er in de raadszaal gedamd. Daartoe ontvingen alle studenten en (zorg)partners een leuk Fitter Brein-tasje met een fraai magnetisch dambord én instructiemateriaal om thuis te bekijken. De borden werden meteen uitgepakt en er werd met veel enthousiasme gedamd. Ondertussen werden al wat contacten gelegd en tips uitgewisseld. Een goed voorteken voor de mini-stages van komend voorjaar, want ook dan zijn studenten, stagebegeleiders en ouderen: Samen Aan Zet.
Meer informatie over het maatschappelijk damproject Fitter Brein is te vinden op www.fitterbrein.nl